د قطر د ۲۰۲۵ مالي بودیجې تازه اعلان او د متحده ایالاتو له خوا رامنځته شوې نړیوالې سوداګریزې لانجې د نړیوالو بازارونو، صنعتونو او سوداګریزو اړیکو پر بڼه ژور اغېز کوي. دې پرمختګونو د ملي مالي پالیسیو، نړیوال اقتصادي ودې او سرحدونو هاخوا سوداګریزو ستراتیژیو ترمنځ اړیکې په ډاګه کړې، چې د سوداګرۍ شریکانو او سیاست جوړوونکو لپاره مهمې څېړنې وړاندې کوي.
د قطر ۲۰۲۵ بودیجه د اوږدمهاله اقتصادي مقاومت پر بنسټیز تمرکز څرګندوي، چې په مهمو سکتورونو او زیربناوو کې د پام وړ پانګونو ملاتړ لري. په دې بودیجه کې ټولې لګښتونه ۲۱۰.۲ میلیارده قطري ریال (۵۷.۸ میلیارده ډالر) او عواید ۱۹۷ میلیارده قطري ریال (۵۴ میلیارده ډالر) اټکل شوي، چې له دې سره د ۱۳.۲ میلیارده قطري ریال (۳.۶ میلیارده ډالر) کسر تمه کېږي. خو دا مالي کسر د قطر د قوي اقتصادي ودې په رڼا کې ارزول شوی، چې تر ۲۰۳۰ پورې د کال په اوسط ډول له ۴ سلنې څخه د لوړ GDP پراختیا اټکل شوې. دا پرمختګ قطر د نړۍ په غوره اقتصادونو کې ځای پر ځای کوي، چې تر ډېره د هایدروکاربون سکتور پر بنسټ ولاړ دی، کوم چې د ۲۰۲۵ بودیجې له مجموعي عوایدو څخه ۱۵۴ میلیارده قطري ریال (۴۲ میلیارده ډالر) جوړوي. سربېره پر دې، د غیر نفتي عوایدو ارزښت ۴۳ میلیارده قطري ریال (۱۲ میلیارده ډالر) دی، چې د اقتصاد د متنوع کولو لپاره د هېواد هڅې په ګوته کوي.
د بودیجې کلیدي برخې:
په دې بودیجه کې روغتیا، زدهکړې او زیربناوو ته لومړیتوب ورکړل شوی. د ټولو لګښتونو ۲۰ سلنه برخه روغتیا او زدهکړو ته ځانګړې شوې، چې له مخې یې ۱۱ نوي ښوونځي جوړېږي، اووه زړې ښوونځۍ ترمیمېږي، او د حمد روغتیايي بنسټ او لومړنۍ روغتیايي پاملرنې بنسټ د روغتیايي اسانتیاوو پراختیا کوي. دغه پانګهونه د بشري پانګې پیاوړتیا او د ژوند د معیارونو ښه کولو پراخه موخې سره سمون لري، چې د اوږدمهاله اقتصادي ثبات ملاتړ کوي.
سربېره پر دې، د ښاروالۍ او چاپېریال سکتور ته ۲۱.۹ میلیارده قطري ریال (۶ میلیارده ډالر) ځانګړي شوي، چې د ځنګلي ژوو د خوندي کولو پروژې او د اوبو څېړنیز مرکز پراختیا په څېر دوامداره پرمختیايي هڅې په کې شاملې دي.
ورزش او ګرځندوی:
د بودیجې بله د پام وړ ځانګړتیا دا ده چې ورزش او ګرځندوی ته یې زیات اهمیت ورکړی. د اسپاېر زون او د قطر آسونو مرکزونو پراختیا لپاره ۶.۶ میلیارده قطري ریال (۱.۸ میلیارده ډالر) ځانګړي شوي. د ګرځندوی او کلتور په سکتور کې ۳.۶ میلیارده قطري ریال (۹۹۰ میلیونه ډالر) پانګونه د قطر دا اراده څرګندوي چې ځان د نړیوال ګرځندوی او کلتوري مرکز په توګه وړاندې کړي. دا نوښتونه د هغه هېواد د پراخې ستراتیژۍ برخه ده چې له نړیوال شهرت څخه په ورزشي او کلتوري برخو کې ګټه واخلي او د غیر نفتي عوایدو زیاتېدو کې مرسته وکړي.
نړیوال سوداګریزې لانجې:
په هر صورت، نړیوال سوداګریزې ستونزې د هغو اقتصادونو لپاره د اندېښنې یو اړخ وړاندې کوي چې نړیوالو بازارونو ته متکي دي، لکه قطر. د متحده ایالاتو د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له خوا د تعرفو لوړولو ګواښونو د کاناډا، مکسیکو او چین سره سوداګریزو اړیکو کې کړکېچ رامنځته کړی دی. که څه هم کومې عملي اقدامات نه دي شوي، د ۲۵ سلنې تعرفې لګولو وړاندیز د شمالي امریکا د عرضهکړې ځنځیرونو ګډوډېدو امکان زیات کړی دی.
د قطر اقتصادي ستراتیژي:
د قطر اقتصادي ستراتیژي، چې د هایدروکاربون عوایدو پورې تړلې ده، د نړیوالو سوداګریزو شرایطو پر ثبات ټینګار کوي. د ۲۰۲۵ څخه تر ۲۰۲۷ پورې د مایع طبیعي ګاز (LNG) تولید پراختیا له امله د قطر GDP د ودې مسیر د ۲.۴ سلنې څخه تر ۷.۹ سلنې پورې لوړېدو اټکل شوی، چې دا هېواد د نړیوالو انرژۍ بازارونو کې یوه کلیدي ونډه اخيستونکی ګرځوي.
د دې ټولو تر څنګ، د قطر د بودیجې تنوع هڅې، چې په څېړنه او پرمختګ کې ۱.۱ میلیارده قطري ریال (۳۰۲ میلیونه ډالر)، د مخابراتو په برخه کې ۳ میلیارده قطري ریال (۸۲۳ میلیونه ډالر) او په ترانسپورت کې ۳.۹ میلیارده قطري ریال (۱.۱ میلیارده ډالر) پانګونې منعکس کوي، اقتصادي مقاومت ته یو مثبت لید وړاندې کوي.
پایله:
د قطر اقتصادي لید او مالي ستراتیژي د ودې او تنوع د توازون لپاره د یو مثال په توګه کارول کېدای شي، په داسې حال کې چې نړیوالې سوداګریزې ستونزې د سوداګرو او حکومتونو لپاره د مخکښو ستراتیژیو اړتیا په ګوته کوي. قطر د انرژۍ، ګرځندوی او نوښتونو په برخه کې د یوه ځواک په توګه خپل موقعیت پیاوړی کوي او د نړیوال اقتصاد د ادغام د پیچلیو اړیکو په اړه یوه مهمه څېړنه وړاندې کوي.
