د آذربایجان ځینې سیمې لکه په شمال لویدیځ کې د نخچیوان میدان او په سویل لویدیځ کې د جلیل آباد میدان، د کرنې او کښت لپاره د لوړ کیفیت لرونکي سیمو په توګه پیژندل کیږي لکه غنم، وربشې، کچالو او د اوړي فصلونه
په لوېدیځه اسیا کې د لوړ کیفیت لرونکي کرنیزې ځمکې د خاورې د ځانګړتیاوو، اقلیم، کرنیز ظرفیت او د حکومت د کرنیزو پالیسیو له مخې د خوراکي توکو د تولید لپاره غوره شرایط برابروي. منځنی ختیځ او لویدیځه اسیا هغه سیمې دی چې د ځینو طبیعی عواملو د شتون له امله په دغو سیمو کې ځینې کرنیزې ځمکې په ځانګړې توګه د حاصلخیزې ځانګړنې لری. په منځني ختیځ او لویدیځه اسیا کې د کرنیزو ځمکو بیلابیل ډولونه شتون لري. له وچو ځمکو څخه چې د کرنې لپاره مناسبې دي تر هغو کرنیزو ځمکو پورې چې لوړ تنوع لري. د ځمکې دا تنوع د مختلفو فصلونو کښت ته اجازه ورکوي او په دې سیمو کې د کرنې تولید تنوع سره مرسته کوي.
په دې سیمو کې د سیندونو او د ځمکې لاندې اوبو شتون د اوبو بډایه سرچینې چمتو کوي چې د کرنیزو ځمکو د خړوبولو لپاره کارول کیدی شي. په منځني ختیځ کې د دجلې او فرات سیندونه، په مصر کې نیل او دجلې او په شمالي آذربایجان کې د اراکس سیندونه په دې سیمو کې د اوبو مهم سرچینې دي. منځني ختیځ او لویدیز آسیا مختلف اقلیم لري. په سویلي برخو کې له خورا وچو سیمو څخه په شمالي او ساحلي برخو کې معتدل او مرطوب اقلیم لرونکي سیمو ته. د اقلیم دا بدلون په ځینو سیمو کې، په ځانګړې توګه په ساحلي او غرنیو سیمو کې د کال په اوږدو کې کرنې ته اجازه ورکوي.
د منځني ختیځ او لویدیځې اسیا په ځینو سیمو کې حاصلخیزې خاورې شتون لري چې د کرنې لپاره خورا مناسبې دي. په دې خاورو کې د سیندونو خاورې، د پراختیا لپاره ډیزاین شوې خاورې او د جهيل او سیندونو د خاورو له امله خاورې شاملې دي. په دې سیمو کې ځینې عمده فصلونه لکه غنم، وربشې، جوار، کچالو، د اوړي سبزیجات، انګور او وريجې د دې سیمو په اقلیم او خاوره کې ښه وده کوي او د کرنې لپاره لوړ حاصلات لري.
- ترکیه په ځینو سیمو کې د متنوع اقلیم او حاصلخیزې خاورې له امله د کرنې لپاره خورا مناسبه ده. د ترکیې په سویل لویدیځ کې د اناتولیان میدانونه او د بکشیشیر میدانونه د فصلونو کرلو لپاره خورا مناسب دي لکه غنم، وربشې، کچالو، هندواڼې او زیتون.
- عراق د حاصلخیزې خاورې او په ځینو سیمو کې د اوبو د ډیری سرچینو له امله د کرنې لپاره مناسب دی. په جنوبي عراق کې د نیلوفر میدان په ځانګړې توګه د غنمو، وربشو، وریجو او د اوړي د فصلونو کرلو لپاره مناسب دی.
- د هوا د تنوع او د مختلفو خاورو له امله، ایران د کرنې لپاره مختلف شرایط لري. د میانرود میدان، د فارس میدان، د خوزستان میدان او د سیستان او بلوچستان میدانونه د هغو سیمو مثالونه دي چې د کرنې لپاره مناسبه خاوره او اقلیم شرایط لري.
- د لبنان ځینې سیمې لکه د بیکا میدان او د بیروت میدان د معتدل اقلیم او حاصلخیزې خاورې له امله د هر ډول میوو، انګورو او سبزیجاتو کښت لپاره مناسب دي.
- مصر په منځني ختیځ کې د نیل سیند او د هغې حاصلخیزې خاورې ته د نږدې کیدو له امله د کرنې لپاره یو له خورا مناسبو سیمو څخه شمیرل کیږي. Misr Plain په ځانګړې توګه د غنمو، وربشې، کچالو، کدو او هندواڼو د کښت لپاره مشهور دی.
- د ارمنستان په شمال لویدیز کې د ارارات میدان او د ارمنستان په سویل ختیځ کې د ارګاتسوتان میدان په څیر سیمې د غنمو، وربشو او کچالو د کښت لپاره د حاصلخیز سیمو په توګه پیژندل کیږي.
- د آذربایجان ځینې سیمې لکه په شمال لویدیځ کې د نخچیوان میدان او په سویل لویدیځ کې د جلیل آباد میدان، د کرنې او کښت لپاره د لوړ کیفیت لرونکي سیمو په توګه پیژندل کیږي لکه غنم، وربشې، کچالو او د اوړي فصلونه.
- د جورجیا په شمال لویدیځ کې د کولکتي میدان او په شمال ختیځ کې د کاختي میدان په څیر سیمې د کرنې او کښت لپاره مناسب شرایط لري لکه غنم، وربشې او سبزیجات.
خاوره باید د عضوي او معدني موادو مناسب ترکیب ولري. هغه ځمکه چې نايتروجن، فاسفورس، پوتاشيم او نور غذايي مواد لري د نباتاتو د ودې او تکثير لپاره مناسبه ده. همدارنګه، د خاورې جوړښت باید مناسب وي، ترڅو اوبه په ښه توګه په خاوره کې جذب شي او ریښې په اغیزمنه توګه وده وکړي. ځمکه باید د اوبو کافي سرچینې ولري. د خاورې رطوبت او د نباتاتو د خړوبولو لپاره باید کافي اوبه شتون ولري. همدارنګه د مناسب تودوخې، باران او لمر وړانګو سره سم اقلیم هم د نباتاتو د ودې لپاره مهم دی. ځمکه باید د ککړتیا او زیان رسونکي کیمیاوي ککړتیاو څخه پاکه وي. د زیان رسوونکو کیمیاوي محصولاتو کارول کولی شي د نباتاتو په وده او تولید منفي اغیزه وکړي.
نباتات د فوتوسنتز او مناسبې ودې لپاره د لمر وړانګو ته اړتیا لري. نو ځکه، ځمکه باید د لمر وړانګو ته کافي لاسرسی ولري او ځینې عوامل لکه د ودانیو یا لویو ونو سیوري په ځمکه لږ اغیز لري. ځمکه باید د اوبو ایستلو مناسب سیسټم ولري ترڅو په خاوره کې د لوړ رطوبت او اوبو راټولیدو مخه ونیسي. هغه ځمکه چې د اوبو لګولو ناسمه اوبه لګولو سره ممکن د پام وړ کرهنیز مناسبیت له لاسه ورکړي د اوبو بندیدو او د خاورې سنتریت له امله. د خاورې pH باید په سمه توګه وي.
